De grachtengordel van Vesting Naarden is ruwweg in vijf gedeelten te splitsen.
1. De noordwestelijke buitendijkse dichtgeslibde buitengracht. Bestaande uit een uitgestrekt rietveld. ( op plattegrond zwart)
2. De noodoostelijke buitendijkse buitengracht, die in 1939 is uitgebaggerd in opdracht van het leger. Bekend onder de naam TANKVAL. ( op plattegrond blauw)
3. De buitendijkse binnengracht tussen de Beren (dammen) van bastion Oud Molen en Oranje. (op plattegrond groen)
4. De binnendijkse binnengracht tussen de Beren (dammen) van bastion Oud Molen en Oranje. (op plattegrond bruin)
5. De binnendijkse buitengracht tussen het boomgat nabij de Oostbeer tot aan het begin van de Muidertrekvaart. ( op plattegrond rood)
Het bijgaande artikel over het uitbaggeren van de grachten vanaf 1987, betreft de gedeelten 3, 4 en 5. In de grachten 3 en 4 lag het eeuwenlang bezonken slib afkomstig van de riolen uit het binnenstadje.
De buitengracht (5) was gedurende tientallen jaren zwaar vervuild geraakt. De vloeibare inhoud bestond uit een pikzwarte substantie, die stonk naar rotte eieren. De straffeloze grote vervuiler was de ‘’Chemische Fabriek Naarden”. Niet alleen door rechtstreekse lozing. Chemische afvalstoffen werden per binnenscheepjes afgevoerd naar enkele stortplaatsen. De beruchtste was de zogenaamde Lepelaar gelegen ten westen van het tuindorp Keverdijk. Via de Muidertrekvaart werd ook gevaren naar Fort Pampus alwaar het chemisch afval gedumpt werd. Onderweg naar de stort ging er nog vaak iets overboord. Gevolg zwaar verontreinigde baggerspecie in de klasse 3 en 4, in hoofdzaakbestaande uit lood en chroom.
In de zestiger jaren dreigde de zwarte smurrie via het boomgat bij de Oostbeer de binnengracht binnen te dringen. Er werd een grote vijzel in het boomgat geplaatst. Het water van de binnengracht werd de vervuilde buitengracht in gepompt. Men trachtte een stroming te verkrijgen. De smerige smurrie diende via de Karnemelksloot geloosd te worden op de bovenloop van de rivier de Vecht. Het gift stroomde zodoende vlak langs het natuurreservaat De Naarder Meer. De benedenloop van de Vecht stuwde vervolgens ‘’schoon’’ water via de Muidertrekvaart naar de binnengrachten van Naarden. Het rondpompen zal weinig resultaat opgeleverd hebben. De vijzelpomp voorkwam wel de vervuiling van de binnengrachten.
-------------------------------------------------
Afbeeldingen;
1. Plattegrond van Vesting Naarden met de grachtengordel
2. Vestinggrachten Naarden ondergaan reinigingsbehandeling . MILIEUTECHNIEK juni`1988. ( alleen artikel - foto’s weggelaten)
3. Idem. Met twee foto’s van de ringsloot, die om het baggerdepot liep.
4. Idem. Foto met profiel van de slootwand.
--------------------------------------------
F.J.J. de Gooijer
Een jaar geleden is
baggeraar Johan Klip uit Lekkerkerk begonnen met het uitbaggeren van de
grachten van de vesting Naarden. Het bijzondere van het slib uit deze
schilderachtige grachtenformatie is, dat van de in totaal 400.000 Kub. Meter
oftewel 1-2 meter uit te baggeren specie ca. 100.000 Kub. Meter zwaar met
chroom en lood verontreinigd is . Omdat de afronding van deze sanering niet
voor 1992 mag worden verwacht, maakte onze redacteur een tussenstand op. Hij
werd op het werk rondgeleid door de projectleider V. Schaap van het bureau
Oppervlaktewater en Hydrologie van de Provinciale Waterstaat Noord-Holland.
VIJZELPOMP IN DE HET BOOMGAT BIJ DE OOSTBEER.
